این هفته قصد معرفی یکی از بهترین و کاربردی ترین کتاب های کیهان شناسی را دارم.
نام کتاب: Introduction to Cosmology
نویسنده: Barbara Ryden
متاسفانه همیشه کسانی که المپیاد می خوانند هنگامی که سر و کارشان به کیهان شناسی می خورد در پیدا کردن منبعی که بتواند کمکشان کند به مشکل می خورند چون اکثرا کتاب هایی که در زمینه ی کیهان شناسی نوشته شده در مرحله ی کارشناسی و دکترا تالیف شده و کمتر کتابی را می توان پیدا کرد که اولا در سطح المپیاد باشد و ثانیا این که کتاب مفیدی باشد و با مطالعه ی آن بتوان به سوالاتی که در المپیاد از مبحث کیهان شناسی می آید به راحتی پاسخ داد.
به همین منظور این هفته خواستم که کتاب فوق ( که موسوم به کتاب رایدن است! ) را معرفی کنم که یکی از معدود کتاب های مفید کیهان شناسی در سطح المپیاد است (و البته از اسمش هم معلوم است!)
حال نگاهی گذرا به فصل های این کتاب ارزشمند می اندازیم:
فصل اول این کتاب در اصل مقدمه ی کتاب است و نگاهی گذرا به تفکر پیشینیان در مورد کیهان می اندازد.
فصل دوم با پارادوکس اولبرز شروع می شود و با بیان اصل همگنی و همسانگردی در کیهان ادامه می یابد و با بررسی تابش ریز موج زمینه ی کیهان خاتمه می یابد.
در فصل سوم به تفاوت بین کیهان شناسی نیوتونی و نسبیتی پرداخته می شود و در نهایت نیز به مفهوم متریک و هندسه ی کیهان پرداخته می شود.
فصل چهارم به بررسی دینامیک کیهان می پردازد و یکی از بنیادی ترین معادلات کیهان شناسی یعنی معادله ی فریدمان و دیگر معادلات بنیادین مانند معدله سیال و معادله شتاب را معرفی می کند. در آخر فصل نیز به معرفی انرژی تاریک می پردازد و کمی به نقش آن در معادلات نیز پرداخته می شود اما بررسی کلی تر در فصل های پنجم و ششم انجام می شود.
به فصل پنج و شش می رسیم... این دو فصل از نظر من مفیدترین و بهترین فصل های این کتاب هستند و همین شهود ناچیز از مطالب گنگ کیهان شناسی را مدیون این دو فصل هستم. البته مفاهیم جالبی نیز درمورد نوع تحول کیهان های مختلف آورده می شود و تاثیر وجود یا عدم وجود ( بودن یا نبودن!) جز های مختلف کیهان از جمله ماده و تابش و انرژی تاریک را به همراه هندسه ی کیهان بررسی می کند و کیهان ها را براساس نوع تحولشان طبقه بندی می کند و مفهوم وجودبیگ بنگ را عمقی تر بررسی می کند. (خلاصه هرچی از خوبی این دو فصل گفته باشم بازم کم گفتم!!)
با قدم گذاشتن به فصل هفتم وارد دنیای کیهان شناسی رصدی می شوید یعنی آزمایشگاه علم کیهان شناسی!! هدف این فصل و در کل کیهان شناسی رصدی این است که با توجه به داده گیری هایی که از رصد انجام می دهیم پارامتر های مجهول معادلاتمان را پیدا کنیم از جمله سن و شتاب کنونی کیهان که این محاسبات از روی داده های رصدی این فصل را نیز جذاب می کند (اما نه به جذابی فصل های پنج و شش!)
در فصل هشتم به بررسی نقش ماده ی تاریک به خصوص در تحول کهکشان ها پرداخته می شود و در آخر این فصل مفهوم لنزینگ گرانشی بیان می شود.
از فصل های نه تا یازده نیز به بررسی فیزیک CMB و تحول کیهان در زمان های اولیه ( و خیلی اولیه! ) پرداخته می شود که تا به حال کمتر از این سه فصل در المپیاد سوال آمده است و نسبت به فصل های دیگر از اهمیت کمتری برخوردارند. البته همان طور که گفتم تمام فطول این کتاب بی نظیر است و منظور من از کم اهمیت بودن این است که به دلیل مطالب ناب و تا حدودی پیشرفته ی این سه فصل خیلی به ندرت در آزمون ها مورد استفاده قرار گرفته شده اند.
اگر بخواهم در مطالعه ی فصل های این کتاب اولویتی قرار دهم این گونه خواهد بود که البته نظر شخصی من با توجه به سوالات و مفاهیم تدریس شده در المپیاد تا به حال در مبحث کیهان شناسی است:
اولویت اول: فصول 4 تا 7
اولویت دوم: فصول 1 تا 3 و 8
اولویت سوم: فصول 9 تا 11
امیدوارم که مورد استفاده قرار گرفته باشد
موفق باشید
بدرود
ترجمه نشده؟تو ایران چاپ شده؟
دستتون درد نکنه بابت معرفی این کتاب و گذاشتن لینک دانلودش...
خیلی مشکل داشتم تو همین کیهان شناسی آخه تا حالا فقط لیدل رو می شناختم
میشه بگین کدوم مسئله هاش بدرد بخوره و اونا رو حل کنم؟
خواهش میکنم
وظیفه هست
به جز لیدل و رایدن و فصل 29 کتاب مدرن که یکی از بچه ها اونو قبلا معرفی کرده بود منبع های زیادی برای کیهان شناسی هستند ولی همون طوری که گفتم اونا اولا تو سطح المپیاد نیستن و اصلا ما خودمون نخوندیم اونارو و اصلا هم توصیه نمی کنم که کسی اونا رو بخونه. دوما هم که تسلط پیدا کردن به همین 3 تا منبع به خصوص فصل 29 مدرن برای حل سوال های کیهان شناسی تو مرحله 2 ( اگه بیاد) و تو دوره 40 نفر کافیه
برای مسئله های مهم هم داریم تو سری های زوج سوالات از سوال های مهم کتاب ها گلچین می کنیم ولی باز هم اگه نیاز بود یه فکری می کنیم راجع بهش.
daste shoma dard nakone
kheyli zahmat mikeshid
امیدوارم به نتایجی که میخواهیم، برسیم!!!!
شهاب