وبلاگ تیم هشتمین المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک
این وبلاگ متعلق به اعضای تیم المپیاد نجوم ایران برای اعزام به هشتمین المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک می‌باشد.وبلاگ تیم هشتمین المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک
این وبلاگ متعلق به اعضای تیم المپیاد نجوم ایران برای اعزام به هشتمین المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک می‌باشد.تکمیلی دوره چهل
سلام،معرفی کتاب: حساب دیفرانسیل و انتگرال
سلام! به روزهای گرم تابستانی نزدیک می‌شویم؛ روزهایی که برای بسیاری از افراد، روزهای آغازین المپیاد می‌باشد. شاید برای کسی که به تازگی شروع به مطالعه المپیاد نجوم می‌کند، هیچ چیز به اندازه تقویت پایه‌های ریاضی اهمیت نداشته باشد. برای همین امروز کتابی کاملا غیرنجومی و معروف را برای شما آماده کرده‌ایم!
نام کتاب: حساب دیفرانسیل و انتگرال (Calculus)
نام نویسنده: جورج بی. توماس (George B. Thomas)
نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که از این کتاب به تعداد موهای سرتان ویرایش‌های مختلف در بازار وجود دارد. این نوشته بر اساس ویرایش دوازدهم که یکی از آخرین (اگر آخرین نباشد!) ویرایش‌های منتشرشده در ایران است، نوشته شده است. این ویرایش را نشر هیمه منتشر کرده است. (گرچه این ترجمه، خیلی روان و مناسب نیست.)
حساب دیفرانسیل و انتگرال که تحت نام حسابان (یکی از معدود واژگان مثنای زبان فارسی که بر خلاف ساخت‌های زبان فارسی و واژه‌ای نادرست است!) نیز شناخته می‌شود و در زبان انگلیسی معمولا Calculus خوانده می‌شود، یکی از اولین دروازه‌های ورود به دنیای جذاب ریاضیات است. دنیایی که به جای اعداد، با توابع سروکار خواهید داشت. بخشی از ریاضیات که بیشتر برای حل مسائل مماس و مساحت پدیدار گشته است. پدیدآورنده این شاخه از علم را لایب‌نیتز (و البته عده‌ای نیوتن) می‌دانند. درباره حساب دیفرانسیل و انتگرال کتاب‌های فراوانی نوشته شده و حتی کتاب پیش‌دانشگاهی نیز در این‌باره به خوبی بحث کرده است. اما میان این کتاب‌ها، کتاب توماس از بیان نسبتا دقیق و در عین حال کاربردی برخوردار است. یعنی نه زیاد به اثبات‌های خشک ریاضی پرداخته نه اینکه به سادگی از کنار قضایای مهم عبور کرده.
هدف ما در اینجا بررسی دقیق این کتاب نیست بلکه صرفا قصد داریم سرفصل‌هایی که انتظار می‌رود که یک المپیاد نجومی بلد باشد مرور کنیم. اما برای اینکه معیاری داشته باشیم کتاب توماس را معیار قرار می‌دهیم و طبق آن جلو می‌رویم. (دقت کنید شماره فصول بر اساس ویرایش دوازدهم بیان شده است.) اصولا برای یک المپیاد نجومی داشتن جلد اول کتاب کفایت می‌کند اما توصیه من به شما این است که جلد دوم هم را تهیه کنید چون خواندن جلد دوم خالی از لطف نیست!
اولین فصل، به معرفی توابع می‌پردازد. به نظر من توماس مفهوم تابع را به یکی از بدترین شکل‌های ممکن توضیح داده اما در کل زیاد ایرادی به آن وارد نیست.
فصل دوم، درگاه ورود به دنیای پویای ریاضیات است. حدود و پیوستگی توابع به خوبی و در حد نیاز در این فصل بیان شده است. دقت کنید تمام زیربنای کار ریاضیاتی شما همین حد خواهد بود. برای همین اگر حد را نفهمید نمی‌توانید ارتباط خوبی با مشتق، انتگرال و... برقرار کنید. برای همین بدون در نظرگرفتن عدم کاربرد مستقیم حد در نجوم آن را مطالعه کنید.
فصل سوم به مشتق و محاسبه آن اختصاص دارد. اگر بخواهم به شما رک بگویم، اگر توانایی محاسبه بزرگترین مشتق‌ها در کمترین زمان را ندارید اصلا سراغ نجوم نروید! تنها راه رسیدن به این توانایی، حل مسائل زیاد در این رابطه است.
فصل چهارم به کاربرد مشتق اختصاص دارد. برای نمونه، آشنایی با روش نیوتن برای حل معادلات یکی از مهمترین بخش‌های این فصل است. در کل برای آینده‌تان بهتر است با مطالب این فصل آشنا باشید که البته در کل فصل سختی نیست!
فصل پنجم، شما را به دنیای جدیدی وارد می‌کند. دنیایی که شدیدا تقریبی به نظر می‌رسد، در حالی که کاملا دقیق است! انتگرال به عنوان یکی از مهمترین و کاربردی‌ترین مفاهیم ریاضی در نجوم مطرح است. به طوری که در مرحله ۲ امسال هم شاهد حضور چند انتگرال بودیم. البته این فصل بیشتر انتگرال را معرفی می‌کند و زیاد وارد بحث محاسبه آن نمی‌شود.
فصل ششم، کاربردهای انتگرال معین را بررسی می‌کند. مطالعه این فصل به شما ابزارهای مناسبی برای حل مسائل نجومی می‌دهد. پس در کل از کنار این فصل، ساده نگذرید!
فصل هفتم توابع متعالی را بررسی می‌کند. توابعی که شاید کم و بیش با آنها آشنا باشید. در کل انتظار می‌رود شما با تابع نمایی و معکوسش (یعنی لگاریتم طبیعی)، توابع معکوس مثلثاتی، توابع هیپربولیک و رفع ابهام حدهای خاص آشنا باشید.
فصل هشتم بی‌نهایت مهم است. روش‌های انتگرال‌گیری که باید گفت اگر کسی قادر به محاسبه انتگرال‌های روتین نباشد، بهتر است قدم در راه نجوم نگذارد! در این فصل، بعضی از مهمترین روش‌های انتگرال‌گیری از جمله جزء به جزء، تجزیه کسرها و تغییر متغیر مثلثاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. حتما تمرینات این فصل را حل کنید. البته بخش‌های مربوط به حل عددی، زیاد اهمیتی ندارند.
فصل نهم، به بررسی معادلات دیفرانسیل مرتبه اول می‌پردازد. گرچه در ابتدا نیازی به مطالعه این فصل نیست اما در کل سود مطالعه فصل از ضررش بیشتر است.
فصل دهم به سری‌ها و دنباله‌ها می‌پردازد. به جز بخش‌های مربوط به بسط‌های تیلور و مک‌لورن، بقیه فصل اهمیت زیادی ندارد.
در کل، از یک المپیاد نجومی انتظار می‌رود بتواند به روانی مشتق‌ها و انتگرال‌ها را محاسبه کند و برای توابع معروف بسط بنویسد و معادلات دیفرانسیل ساده را حل نماید. اینکه این مطالب از چه کتابی مطالعه شوند خیلی اهمیتی ندارد بلکه حل تعداد زیادی تمرین است که این توانایی‌ها را به شما می‌دهد.
موفق باشید!
آمار جالب مرحله دو
سلام،
مرحله دو امسال، بعضی از آمارش جالب بود:
حدود 36 تا از بچه ها با بچه های تیم امسال کلاس داشتن! (تف به ریا!!!)
حدود 34 تا از بچه ها توی آزمون های آزمایشی مرحله یک وبلاگ شرکت میکردن.
متاسفانه یا خوشبختانه 26 تا از بچه ها از مدارس خاص بودن!
امسال از تبریز قبولی نداشتیم (خیلی عجیبه!)
شعار مدرسه پرستانه هم ندادم چون خودمون مهمترین! (بازم تف به ریا!)
امیدوارم به همگی خوش بگذره.
صد و یکمین پست وبلاگ
سلام.
همانطوری که خبر دارید پذیرفته‌شدگان مرحله دوم المپیادهای علمی اعلام شد. به رسم هر ساله، عده‌ای در این آزمون قبول می‌شوند و عده‌ای نه! حالا به مناسبت این رویداد می‌خواهم که گپی با شما بزنم.
اول خطاب به پذیرفته‌نشدگان:
در ابتدا اگر واقعا فکر می‌کنید که نمره قبولی رو کسب کرده‌اید و اشتباهی در تصحیح رخ داده، حتما از همان طریقی که باشگاه اعلام کرده (نه از هیچ طریق دیگری!) به نمره خود اعتراض بدهید چرا که به تک‌تک اعتراضات رسیدگی می‌شود و اگر وارد باشند، نمره به شما تعلق خواهد گرفت.
در مورد دومی‌هایی که قبول نشده‌اند: شما یک فرصت عالی بدست آورده‌اید! سه ماه طلایی پیش رو دارید که اگر از آنها درست استفاده کنید از رقبایتان که در دوره تابستانی هستند بسیار جلو خواهید افتاد! لازمه این کار هم فراموش‌کردن قبول‌نشدن در مرحله ۲ است. برای همین اصلا ناراحت و نگران نباشید و مطمئن باشید دلیلی ندارد که شما سال آینده موفق نباشید.
اما در مورد سومی‌ها: اول به یاد آورید المپیاد یک مسیر انحرافی است. هر کسی باید روزی از این مسیر خاکی و صعب‌العبور وارد مسیر اصلی زندگی شود. این اتفاق برای شما الان رخ داده است. این اتفاق به معنی این نیست که شما استعداد لازم را نداشته‌اید یا کم‌کاری کرده‌اید بلکه اتفاقی بوده که بر اساس ۴.۵ ساعت از زندگی شما رخ داده و اصلا معیاری برای سنجش شما نیست. مطمئن باشید هیچ تلاشی بی‌پاسخ نمی‌ماند و تلاش شما نیز بالاخره روزی پاسخ داده خواهد شد. مدت کوتاهی که تا شروع پیش‌داشگاهی فرصت دارید را استراحت کنید و سعی کنید ثمره واقعی المپیاد (یعنی شیوه حل مسئله) را همراه خود داشته باشید و از این اتفاق شکست‌گونه (در واقع شکستی در کار نیست!) برای خود سکوی پرتابی بسازید.
دوم خطاب به کسانی که قبول شده‌اند:
اول به شما بابت این رویداد تبریک می‌گویم اما باید بدانید کار شما تازه آغاز شده است. ۳ ماه طاقت‌فرسا را در پیش دارید. اگر خوابگاهی هستید و تا به‌حال تجربه مشابهی نداشته‌اید احتمالا در ابتدا برای شما تجربه آسانی نخواهد بود. اگر هم تهرانی هستید باید رفت‌و‌آمد در ساعات اوج ترافیک و در خیابان‌های شلوغ جردن و ولیعصر را به جان بخرید.
در مورد دومی‌ها: بایستی بدانید که قبولی امسال شما به معنی طلاشدن شما در سال آینده یا امسال نیست. اگر در طول دوره کم‌کاری کنید قطعا رقیبانتان از شما جلو خواهند افتاد. برای همین سه ماه آینده را زمان استراحت ندانید و ذره‌ای از تلاشتان نکاهید.
در مورد سومی‌ها: فکر نمی‌کنم زیاد لازم به یادآوری شرایط و اهمیت دوره ۴۰ باشد!
احتمالا به زودی نکاتی را در مورد دوره ۴۰ به شما یادآوری می‌کنیم. در ضمن، به کارهایی که باشگاه برای ثبت‌نام در دوره گفته، دقیقا عمل کنید.
در نهایت ازطرف تیم ۲۰۱۴، برای تمامی شما آرزوی موفقیت در تمامی مراحل زندگی را دارم.
سوالات انتخابی تیم المپیاد نجوم و اخترفیزیک 2014
معرفی کتاب های دکتر خاکیان
سلام،
3تا کتاب زیر اخیرا توسط دکتر خاکیان (عضو کمیته نجوم) ویراستاری یا ترجمه شده! با توجه به مدل سوالات ایشان، میتونه این کتاب ها مفید باشه!
معرفی کتاب: بینی
نام کتاب: Galactic dynamicsافشانامه اول
چکیده ی ...
سلام،اعلام نتایج تیم
سلام! بالاخره انتظارها به پایان رسید و تیم اعزامی به مسابقات جهانی اعلام شد!
تیم ۱ به ترتیب الفبا:
سهیل انصارین
یزدان بابازاده
کیهان بهدین
علی زینالی
علیرضا علوی
تیم ۲ به ترتیب الفبا:
امیررضا اسدزاده
محمدرضا حسن‌پور
شروین حکیمی
شهاب‌الدین محین
محمد نبی‌زاده
در نهایت بایستی گفت داریوش شاهین‌راد در یک عمل فداکارانه و ارزش‌مند از حضور در مسابقات جهانی انصراف داد. همگی ما از او کمال تشکر و آرزوی موفقیت برای او در تمامی مراحل زندگی را داریم!